ชาวบ้าน+สถาปนิก ‘ลงแขก’ สร้างศูนย์เรียนรู้ชุมชนห่างไกลในเม็กซิโก

12

อิสระในการสร้างสถาปัตยกรรมที่ไม่ผูกมัดกับอุตสาหกรรมของวงการก่อสร้าง ทั้งเรื่องวัสดุ เทคนิคก่อสร้าง ได้เป็นกระแสรองมานานด้วยระบบทุนนิยมที่มีแนวคิดว่าแต่ละคนหาเงินทุนมาสร้างสถาปัตยกรรมผ่านการสั่งซื้อวัสดุที่มีในท้องตลาดมากกว่าจะผลิตกันเองในชุมชน การต่อต้านกระแสนี้ได้เกิดมาอย่างต่อเนื่องด้วยความพยายามหาคำตอบเหล่านี้จากเหล่าช่าง สถาปนิกที่เชื่อในการพึ่งพาตัวเอง

อย่างเช่นการสร้างศูนย์เรียนรู้ชุมชน CEDE Centro Educativo ที่ Huentitán Canyon เมือง Guadalajara รัฐ Jalisco ประเทศเม็กซิโก สำหรับหน่วยงาน Mexican Institute for Community Development (IMDEC) โดยออกแบบสถาปัตยกรรมโดยการรวมตัวของเหล่าสถาปนิก Colectivo bma / Francisco Martínez of Patio.workshop + Pedro Bravo of BA arquitectos ที่ออกแบบด้วยแนวคิดให้เกิดการรวมตัวของชาวชุมชนในพื้นที่ห่างไกลมาร่วมมือกันสร้างศูนย์ชุมชนที่รองรับกิจกรรมหลากหลาย ทั้งห้องประชุม หอพักขนาดนอนได้ 20 คนหรือมากกว่าหากปรับพื้นที่ใช้สอยภายในตามเวลา แนวคิดของงานนี้เริ่มจากสถาปนิกมองว่าสถาปัตยกรรมนี้ต้องสร้างการเรียนรู้เรื่องกันและกันในชุมชน ด้วยงบประมาณที่จำกัด ไปพร้อมกับการสร้างบรรยากาศที่ดี จากสามประเด็นนี้จึงเป็นการรวบรวมอาสาสมัครเข้ามาเรียนรู้เพื่อสร้างศูนย์ชุมชนนี้แบบลงแขกด้วยจำนวนกว่า 100 คน ในเวลา 4 วัน โดยเป็นการสร้างสถาปัตยกรรมบนฐาน เสา คอนกรีตที่มี ด้วยการใส่เปลือกที่เป็นผนัง 2 ชั้น ผนังชั้นในคือผนังที่สร้างด้วยโคลนผสมฟาง ผนังชั้นนอกเป็นผนังระแนงไม้ตระกูลกก แนวคิดในการใช้วัสดุสร้างจากความเชื่อที่ว่าควรใช้วัสดุในท้องถิ่น ซึ่งสามารถลดการใช้พลังงานในการขนส่งพร้อมกับสร้างความร่วมมือในชุมขนด้วย นอกจากนี้ยังสร้างการลดการใช้พลังงานจากผนังสองชั้นที่ให้อากาศระหว่างผนังสองชั้นเป็นกันชนของอากาศร้อน และระแนงไม้ชั้นนอกจะเป็นตัวช่วยลดแรงลมพร้อมกันความร้อนไปพร้อมกันด้วย

หากแค่ลองฉุกคิดมองกลับมา สถาปัตยกรรมที่ดีนอกจากจะตอบสนองในเรื่องการอยู่อาศัยแล้ว เรายังสามารถสร้างกระบวนการเพื่อสร้างสรรค์สังคมได้ด้วยเช่นกัน

54db7af6e58ece826e000017_in-4-days-100-volunteers-used-mud-and-reeds-to-build-this-community-center-in-mexico_tirada9_119

54db7a81e58ece96bb00000e_in-4-days-100-volunteers-used-mud-and-reeds-to-build-this-community-center-in-mexico_dsc_0698 (1) 54db7ac1e58ece3c18000012_in-4-days-100-volunteers-used-mud-and-reeds-to-build-this-community-center-in-mexico_dsc_0793 (1) 54db7acbe58ece826e000014_in-4-days-100-volunteers-used-mud-and-reeds-to-build-this-community-center-in-mexico_tirada9_002 54db7ae1e58ece96bb000012_in-4-days-100-volunteers-used-mud-and-reeds-to-build-this-community-center-in-mexico_tirada9_047   54db7b08e58ece96bb000014_in-4-days-100-volunteers-used-mud-and-reeds-to-build-this-community-center-in-mexico_tirada9_144 54e39e70e58ece638f00007d_in-4-days-100-volunteers-used-mud-and-reeds-to-build-this-community-center-in-mexico_cimg933754e3665de58ece326500008d_in-4-days-100-volunteers-used-mud-and-reeds-to-build-this-community-center-in-mexico_cimg8958 54e3665ee58ece48db000071_in-4-days-100-volunteers-used-mud-and-reeds-to-build-this-community-center-in-mexico_cimg9004 (1) 54e36644e58ece48db00006f_in-4-days-100-volunteers-used-mud-and-reeds-to-build-this-community-center-in-mexico_cimg8975 54e36650e58ece638f00006b_in-4-days-100-volunteers-used-mud-and-reeds-to-build-this-community-center-in-mexico_cimg8972 54e36651e58ece48db000070_in-4-days-100-volunteers-used-mud-and-reeds-to-build-this-community-center-in-mexico_cimg9166 54e36669e58ece326500008e_in-4-days-100-volunteers-used-mud-and-reeds-to-build-this-community-center-in-mexico_cimg8962

54e3659ee58ece48db00006c_in-4-days-100-volunteers-used-mud-and-reeds-to-build-this-community-center-in-mexico_1

54e365a3e58ece3265000089_in-4-days-100-volunteers-used-mud-and-reeds-to-build-this-community-center-in-mexico_2

54e365a9e58ece48db00006d_in-4-days-100-volunteers-used-mud-and-reeds-to-build-this-community-center-in-mexico_3

54e365aee58ece638f000068_in-4-days-100-volunteers-used-mud-and-reeds-to-build-this-community-center-in-mexico_4

อ้างอิง: IMDEC, Patio.workshop, archdaily