ปลายเดือนกรกฎาคม 58 ที่ผ่านมา การสูญเสียนักดนตรีฝีมือดีอย่าง สิงห์ – ประชาธิป มุสิกพงศ์ มือกีตาร์วง Sqweez Animal ได้ปลุกกระแสสังคมให้หันมาใส่ใจสภาวะทางจิตใจของผู้ที่อยู่รอบข้างมากขึ้น
สะมาริตันส์ สมาคมที่ให้บริการเป็นเพื่อนพูดคุยทางโทรศัพท์เพื่อป้องกันการฆ่าตัวตายที่เล็งเห็นความสำคัญของเรื่องนี้มาแต่ต้นจึงจับมือกับ เป็นเอก รัตนเรือง ผู้กำกับแถวหน้าของเมืองไทย และคนบันเทิงที่มีชื่อเสียง ร่วมกันผลิตคลิปวิดีโอพิเศษที่หวังว่า เมื่อทุกคนได้ดูแล้ว เราจะเปิดหัวใจรับฟังกันและกันอย่างจริงใจ ซึ่งจะนำไปสู่การป้องกันการฆ่าตัวตายในที่สุด
“… แค่เราเข้าใจว่าเขารู้สึกอะไร เขาก็มีตัวตนแล้วนะ”
ประโยคสั้นๆ ของอาสาสมัครสะมาริตันส์คงจับใจ เป้ -อารักษ์ อมรศุภศิริ ไม่น้อย …ในวิดีโอ เราเห็นนักดนตรีหนุ่มทำหน้าที่สัมภาษณ์อาสาสมัครท่านนี้ ไม่เพียงแค่เพื่อทำความเข้าใจกับ ‘การฟังด้วยใจ’ อย่างถ่องแท้ แต่เขายังต้องการหาคำตอบและทางออกให้ตัวเองที่รู้สึกผิดต่อการจากไปของเพื่อนโดยที่ตัวเองไม่ได้ช่วยอะไรมากนักอีกด้วย
คลิปวิดีโอพิเศษชุดนี้โดยเป็นเอก รัตนเรือง มีทั้งหมด 6 คลิป คลิปหลักคือ ‘เป้ อารักษ์ กับการฟังที่จะเปลี่ยนชีวิตที่เหลือของเขา’ และอีก 5 คลิปที่บันทึกภาพสีหน้าและแววตาของบุคคลบันเทิง 5 คนที่ได้ดูคลิปหลักของเป้ ได้แก่ นก – สินจัย เปล่งพานิช, หมิว – ลลิตา ศศิประภา, อุ๋ม – อาภาศิริ จันทรัศมี, บี – น้ำทิพย์ จงรัชตวิบูลย์ และดีเจเฟี้ยต – สิปปพล จารุพัชนี พวกเขาเหล่านี้เปรียบเสมือนตัวแทนของพวกเราทั้งหมด พวกเรา… ที่อาจเคยคิดว่า เมื่อมีคนเจ็บปวด เสียใจหรือไร้ที่พึ่งเดินเข้ามาหา เราได้ทำตัวเป็นผู้ฟังที่ดีแล้วและเราไม่ได้ฟังอย่างเดียว หากยังเสนอวิธีแก้ปัญหาให้พวกเขาด้วย แต่แน่ใจหรือว่าสิ่งที่เราคิดนั้นถูกต้อง
“…การที่เราแนะนำเขาว่าให้เขาทำอะไรบางอย่าง เขาก็จะรู้สึกว่า มึงรู้หรือเปล่าวะว่ากูเศร้า การแนะนำมันจะปิดกั้นความเข้าใจ ความรู้สึกของกันและกัน แล้วเราจะมั่นใจได้ยังไงว่า คำตอบของเราที่เราอยากจะแนะนำเขาเหลือเกินมันถูกต้องสำหรับชีวิตเขา ในเมื่อแม้กระทั่งปัญหาเรายังรู้ไม่ครบมิติเลย แล้วคำแนะนำเราจะถูกหรือผิดได้ยังไง เพราะฉะนั้นหน้าที่ของเราคือ ฉันอยู่ตรงนี้นะ ไม่ว่าเธอจะอยู่ในความรู้สึกไหน ฉันก็อยู่ข้างๆ เธอ”
นั่นคือคำอธิบายที่แจ่มชัดจากอาสาสมัครผู้นี้ บางทีเราไม่ทันได้ฟังเรื่องราวของเขาจนครบถ้วน หรือแม้ฟังจนจบแล้ว เราก็เลือกที่จะมองเห็นเพียงบางส่วนและตัดสินใจแทนเขาจากความเห็นของเรา บอกเขา แนะนำเขาในสิ่งที่เราคิดว่าใช่ แต่จริงๆ มันอาจไม่ใช่สำหรับเขาเลย
‘การฟังด้วยใจ’ ต่างกันโดยสิ้นเชิงกับ ‘การฟังด้วยสมอง’ การฟังด้วยสมองนั้น เรารับฟังเขาแล้วคิดวิเคราะห์หาทางแก้ไขในรูปแบบที่เราคิดว่าถูกต้อง ด้วยตรรกะพื้นฐานทางสังคมหรืออะไรก็ตามที่มีเหตุผลมารองรับ แต่การฟังด้วยใจคือการสละเวลาโดยไม่คิดตัดสินเขา การปล่อยให้เขาได้พูดถึงความเจ็บปวดที่เขาได้รับ การจับถ้อยคำน้ำเสียงทุกประโยค เพื่อให้ตัวเราได้เข้าใจว่า เวลานี้เขาเจ็บปวดเพียงใด เช่นประโยคของอาสาสมัครที่เราชอบที่สุดในคลิปวิดีโอ เธอบอกกับเป้ที่กลั้นน้ำตาไม่อยู่จนไม่สามารถสนทนาได้ต่อว่า “ไม่เป็นไรค่ะ คุณใช้เวลาอยู่กับตรงนั้นได้นะ”
สิ่งที่คลิปวิดีโอของสะมาริตันส์บอกเราก็คือ เมื่อหัวใจเราเปิดรับฟังเขาแล้ว ผู้เจ็บปวดเหล่านั้นจะรับรู้ได้ว่า ยังมีคนที่อยู่กับเขา เขาไม่ได้เดียวดายอย่างที่เขาคิด และเมื่อนั้นเองที่ความคิดจะจากโลกนี้ไปของเขาจะน้อยลง เราจะมีคนที่เรารักอยู่กับเรานานขึ้น เราจะมีหัวใจที่เปิดประตูสู่การรับฟังและพร้อมจะเข้าใจ ไม่ว่าเขาเหล่านั้นจะเป็นคนสนิทหรือเป็นเพียงคนที่เราอาจเพิ่งได้รู้จักกัน และที่แน่นอนที่สุด เราจะกลา่ยเป็นผู้ฟังที่ดีจริงๆ ไม่ใช่แค่คิดว่าเราเป็น
อยากให้คุณดูคลิปวิดีโอนี้ให้จบ เป้ อารักษ์ อาจไม่ใช่ตัวเดินเรื่องที่สมบูรณ์แบบ แต่เขาเป็นตัวเดินเรื่องที่จริงที่สุดคนหนึ่งด้วยประสบการณ์ตรง เราเชื่อว่า ยังมีคนอีกมากมายที่เคยผ่านเหตุการณ์เช่นนี้ ทั้งในฐานะคนรับฟังและคนที่มองหาคนฟังที่ดี หากเคยเป็นผู้ฟังมาก่อน ลองคิดดูว่า ที่ผ่านมานั้น เราได้เป็นผู้ฟังที่ดีจริงๆ หรือไม่ เราเข้าใจความรู้สึกของเขาหรือเปล่า หรือเราแค่ได้ยิน แต่ไม่ได้ฟังอะไรเลย ถ้าคำตอบคือไม่ วันนี้คุณมีโอกาสที่จะทำให้โลกนี้น่าอยู่ขึ้นเพียงแค่ ‘ฟังด้วยใจ’
[youtube url=”http://youtu.be/oD0LwD39_XM” width=”600″ height=”350″]
“เวลาเพื่อนมาเล่าเรื่องทุกข์ใจให้ฟัง เราก็จะคิดแทนเขาแล้วให้คำแนะนำไป คิดมาตลอดว่ามันถูก จนกระทั่งได้ฟังคลิปนี้” นก สินจัย
“บางทีเราก็ตัดสินใจแทนเพื่อน เพราะเราคิดว่าปัญหาแบบนี้ต้องแก้แบบนี้ดีกว่า คิดมาตลอดว่ามันถูก จนกระทั่งได้ฟังคลิปนี้” หมิว ลลิตา
“บางทีเราก็ดึงปัญหาไปจากเพื่อน เพราะอยากให้ช่วงเวลาที่เขาอยู่กับเรา เขาคิดเรื่องอื่นจะได้มีความสุขขึ้น คิดมาตลอดว่ามันถูก จนกระทั่งได้ฟังคลิปนี้” อุ๋ม อาภาศิริ 
“บางครั้งเราเห็นเพื่อนเศร้า เราก็พยายามเล่าเรื่องตลกเปลี่ยนฟีล คิดมาตลอดว่ามันถูก จนกระทั่งได้ฟังคลิปนี้” บี น้ำทิพย์
“บางครั้งเราก็ใช้ประสบการณ์ที่ผ่านมาของเรา แนะนำทางแก้ไขให้เพื่อนเราไป คิดมาตลอดว่ามันถูก จนกระทั่งได้ฟังคลิปนี้” ดีเจเฟี๊ยต
อ้างอิง: เว็บไซต์สะมาริตันส์, เฟซบุ๊คสะมาริตันส์, ยูทูปสะมาริตันส์
