ความพยายามที่จะจัดการกับขยะพลาสติก โดยเปลี่ยนให้เป็นวัสดุใหม่นั้นเกิดขึ้นมากมาย แต่หลายโครงการก็ไม่ประสบความสำเร็จเท่าที่ควร เพราะงานนี้เป็นงานที่ไม่สามารถทำขึ้นเพียงลำพัง แต่ต้องอาศัยความร่วมมือกันในชุมชนและทำให้ผู้ที่เข้าร่วมนั้นได้ประโยชน์ด้วย เพื่อสร้างแรงจูงใจให้ลงมือได้อย่างต่อเนื่อง
WASTED คือโครงการที่สามารถแก้โจทย์ข้างต้นได้ครบวงจร โดยมูลนิธิ CITIES แห่งกรุงอัมสเตอร์ดัม ประเทศเนเธอแลนด์ ซึ่งวิจัยออกแบบกระบวนการเพื่อแก้ปัญหาสิ่งแวดล้อมและการอยู่อาศัยในเมือง สำหรับโครงการ WASTED พวกเขาได้ใช้กระบวนการการมีส่วนร่วม โดยชักชวนคนในชุมชนมาร่วมโครงการ ผู้ที่เข้าร่วมจะได้เข้าเวิร์คช็อปพร้อมคู่มือแนะนำและถุงตาข่ายสำหรับเก็บขยะพลาสติก เมื่อเก็บได้เต็มถุงแล้ว ก็นำมาส่งที่จุดรับหรือจะให้แวะไปรับตามบ้านก็ได้ ขยะพลาสติกเหล่านี้สามารถแลกเป็นชิป ซึ่งนำไปใช้แลกส่วนลด บริการ หรือแทนเงินสดได้ตามร้านค้าที่เข้าร่วม เช่น เป็นส่วนลด 50% สำหรับการซ่อมจักรยานที่ร้านใกล้บ้าน แลกเครื่องดื่มฟรี เป็นต้น ส่วนขยะพลาสติกที่เก็บสะสมได้นั้น ก็จะนำไปแปรรูปให้เป็นบล็อกพลาสติก เพื่อนำไปใช้เป็นวัสดุในการทำม้านั่ง กระถางต้นไม้ หรือปูพื้นตามที่สาธารณะในชุมชนนั่นแหละ เรียกได้ว่าสามารถคืนกำไรให้แก่ชุมชนได้ทุกขั้นตอน ตั้งแต่ลดขยะพลาสติก รีไซเคิลขยะกลับมาเป็นสมบัติสาธารณะ และไม่ว่าร้านค้าหรือคนที่เข้าร่วมก็ได้กำไรเล็กๆ น้อยๆ จากความร่วมมือครั้งนี้ด้วย
โครงการนี้มีการนำร่องใช้ในย่าน Amsterdam Noord ซึ่งประสบความสำเร็จอย่างมาก เพราะมีคนพื้นที่เข้าร่วมราว 250 คน กับธุรกิจร้านค้า 23 แห่ง โดยสามารถเก็บพลาสติกได้กว่า 2,000 กก. ซึ่งเปลี่ยนเป็นบล็อกพลาสติกได้กว่า 1,000 ก้อน และตอนนี้ก็กำลังขยายโครงการไปสู่พื้นที่อื่นๆ ด้วย โมเดลนี้เกิดมาเพื่อให้เป็นแหล่งความรู้แบบเปิด ซึ่งทาง CITIES ก็ยินดีให้นำไปใช้ได้เลย เพราะหากแต่ละชุมชนสามารถจัดการขยะด้วยตัวเองแบบนี้ได้แล้ว ผลสำเร็จย่อยๆ ก็สามารถรวมกันเป็นผลลัพธ์ที่ยิ่งใหญ่ได้
อ้างอิง: WASTED
