เด็กๆ คงนึกสนุกน่าดูเมื่อรู้ว่าตัวเองจะได้ไปเรียนในห้างสรรพสินค้า ในขณะที่พ่อแม่คงส่ายหน้า “ว้าย… เรียนในห้าง ลูกฉันคงจะได้ความรู้หรอก!?” ทว่า ‘โรงเรียน’ แห่งนี้ ต่างจากห้างทั่วไปที่คุณเคยเห็นมาแน่ เพราะนอกจากความคิดนอกกรอบจะได้รับรางวัลในเรื่องของงานดีไซน์แล้ว ยังถือเป็นกรณีศึกษาของการดัดแปลงพื้นที่ร้างอาคารเก่าให้กลับมาใช้ประโยชน์ได้ใหม่อีกด้วย
หลังเกิดทอร์นาโดครั้งใหญ่ในปี 2011 ที่เมือง Joplin รัฐ Missouri ประเทศสหรัฐฯ อารมณ์เกรี้ยวกราดของธรรมชาติได้คร่าชีวิตผู้คนไปกว่า 150 ชีวิต และทำลายอาคารบ้านพักพินาศไปเป็นจำนวนมาก รวมทั้ง Joplin High School โรงเรียนระดับชั้นมัธยมปลายที่มีนักเรียนทั้งหมดอยู่ 1,200 คนด้วย เหตุการณ์เช่นนี้ โรงเรียนส่วนใหญ่อาจใช้วิธีย้ายนักเรียนไปเรียนชั่วคราวกับโรงเรียนชุมชนข้างๆ จนกว่าจะสร้างโรงเรียนใหม่เสร็จ แต่ผู้อำนวยการโรงเรียนนี้ไม่! โดยยืนยันว่ายังไงก็จะสร้างโรงเรียนให้เสร็จทันเปิดเทอมในอีกสามเดือนข้างหน้าให้ได้ ซึ่งนี่ล่ะคือโจทย์หินที่สถาปนิกต้องคิดหนัก! ^ ^’’
ว่าแล้วผู้ออกแบบก็เลยหาทางออกใหม่ด้วยการมองหาพื้นที่ทิ้งร้างซึ่งโครงสร้างเก่ายังดีอยู่ กับการดัดแปลงอดีตห้างสรรพสินค้า Venture ให้กลายเป็นโรงเรียน โดยเข้าไปทำการเดินระบบสายไฟใหม่ทั้งหมด ตกแต่งเพิ่มด้วยเฟอร์นิเจอร์ลอยตัว และแบ่งพื้นที่ห้องเรียนด้วยกำแพงที่ถอดย้ายได้ตามขนาดของกลุ่มนักเรียนที่จะมีในแต่ละคาบวิชาต่างๆ ซึ่งกระบวนการทำงานทั้งหมดนี้ใช้เวลาเพียง 55 วัน ทันเปิดเทอมในช่วงฤดูใบไม้ร่วงพอดี กับ ‘โรงเรียนในห้าง’ ที่มีห้องเรียนขนาดใหญ่มากตั้งอยู่ตรงกลาง ล้อมรอบด้วยมุมสังสรรค์ มุมกาแฟ และยิมออกกำลังกาย ห้องสมุดถูกย่อโลกลงมาเป็นคอมพิวเตอร์พกพาและห้อง media rooms มีมุมคอฟฟี่ช็อปที่นักเรียนเข้ามาดูแลรับผิดชอบกันเอง มีบาร์ชื่อ Genious คอยให้คำปรึกษาเรื่องไอที มียิมออกกำลังกายขนาดย่อมใน heath club และทั้งหมดนี้ทำให้ Jophin High School ได้รับรางวัล AIA’s 2012 CAE Educational Facility Design Awards กับผลงานการออกแบบสถานศึกษาด้วยระยะเวลาอันจำกัดที่แสนสั้น กับการปรับปรุงพื้นที่ทิ้งร้างให้กลับมาใช้ประโยชน์ได้ใหม่อย่างลงตัว
…แหม! เรื่องแบบนี้มันต้องอาศัยความกล้าของผู้ออกแบบที่จะฉีกกฎเป็นอย่างแรก ตามด้วย ‘บ้าพอ’ ของเจ้าของธุรกิจที่เชื่อว่ามันเป็นไปได้ จบสุดท้ายด้วยผลงานรูปธรรม อันเป็นทฤษฎีหรือกระแสใหม่ที่อีกพันอีกหมื่นคนเห็นแล้วบอก ‘เจ๋งอะ…!’ อยากเดินตาม
อ้างอิง : inhabitat