บ้านคือที่พักพิงและเป็นหนึ่งในความต้องการขั้นพื้นฐานของมนุษย์ แม้ว่าจะเล็กใหญ่หรือราคาถูกแพงเท่าไรก็ตาม แต่ควรตอบสนองต่อปัจจัยพื้นฐานกับมนุษย์ได้ ในปัจจัยพื้นฐานที่นอกจากใช้หลับนอนอาศัยแล้วนั้น บ้านยังมีมิติของการตอบสนองความเป็นสัตว์สังคมของมนุษย์ด้วยเช่นกัน
โตะโยะ อิโตะ สถาปนิกระดับรางวัลพริตซ์เกอร์ได้รับโจทย์ที่ต้องออกแบบบ้านพักฉุกเฉินให้กับผู้ประสบภัยสึนามิที่ญี่ปุ่นในปี 2554 เมื่อแรกเริ่มเกิดภัยพิบัติเล่าชาวบ้านได้ถูกอพยพให้มาอยู่ในแคมป์แบบสำเร็จรูปซึ่งเป็นเพียงกล่องที่ให้แต่ละหลังต่อชนกันเพียงเท่านั้น ซึ่งด้วยความเร่งรีบทำให้ขาดการคิดถึงพฤติกรรมมนุษย์ที่ต้องการปฏิสัมพันธ์ในชุมชน สถาปนิกอาสาจึงเข้าไปแก้ปัญหาในจุดนี้ ซึ่งตัวอิโตะเองได้เข้าไปสำรวจแล้วพบว่ายังขาดพื้นที่ส่วนกลางให้คนในชุมชนมีส่วนร่วมในการทำกิจกรรมกันเพื่อสร้างปฏิสัมพันธ์ในชุมชน เขาจึงเลือกออกแบบบ้านสำหรับผุ้อพยพให้มีระเบียงแบบมีหลังคาคลุมอย่างง่ายเพิ่มออกมาจากตัวบ้านตามพฤติกรรมเพื่อให้ผุ้คนในแคมป์มีความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น โครงสร้างที่ใช้ก็เป็นไม้แบบเรียบง่าย แต่สิ่งที่เขาค้นพบคือการเน้นถึงชีวิตชีวาของผู้คนที่อยู่ในชุมชนให้มีความเป็นมนุษย์แม้จะต้องอพยพหนีภัยกันมาก็ตาม
ในตอนท้าย แม้ตัวของสถาปนิกอย่างอิโตะจะออกแบบสถาปัตยกรรมที่ล้ำมากมาย แต่ในท้ายของการบรรยายที่งานอาษาฟอรัม 2104 อิโตะได้เอ่ยว่า “ผมไม่ได้สนใจที่จะออกแบบสถาปัตยกรรมที่สวยอีกต่อไป แต่ผมสนใจที่จะออกแบบอาคารที่อยู่สบาย ที่คนเข้าไปอยู่แล้วมีความหวัง” บางทีสถาปัตยกรรมที่ดีอาจจะไปไม่ไกลจากจุดเริ่มต้นของมันเองก็เป็นได้
อ้างอิง: domus, asa forum, designboom
