ถ้าต้นไม้พูดได้ คุณว่าผืนป่าในในประเทศไทยที่เหลืออยู่เพียงประมาณร้อยละ 33 ของพื้นที่ทั้งประเทศจะอยากพูดอะไรกับเรา?
‘ธรรมชาติสร้างสิ่งที่ดีที่สุด’ คือสำนวนที่ถูกหยิบมาใช้บ่อยครั้งกับเรื่องของงานศิลปะและการออกแบบ ซึ่งจากผลงานศิลปะทดลองของ Tim Knowles ศิลปินชาวอังกฤษแล้ว สำนวนที่ว่านั้น ดูจะมิใช่เป็นเพียงคำพูดสวยๆ ที่มนุษย์ประดิษฐ์ขึ้น เพราะรูปแบบการนำเสนอ Performance Art ที่ Knowles ปล่อยให้ธรรมชาติเป็นผู้แสดงโดยปราศจากการควบคุมของมนุษย์ ตรงกันข้าม มนุษย์มีหน้าที่เป็นแค่ ‘ผู้ดู’ เท่านั้น โดยมีลมและสภาพอากาศเป็นปัจจัยและเงื่อนไขสำคัญ เขานำปากกาหลายสิบด้ามไปผูกไว้ที่ปลายกิ่งก้านของต้นหลิว ในทุกวินาทีที่มีลมพัดผ่าน ไม่ว่าเร็วหรือช้า แรงหรือนิ่ง การเคลื่อนไหวแต่ละส่วนของต้นหลิวอันเกิดจากการปะทะเข้ากับแรงลมนั้น จะส่งผลเป็นรอยขีดเขียนบนเฟรมภาพในลักษณะของลวดลายเส้นที่ต่างกัน โดยความเคลื่อนไหวที่เกิดขึ้นทั้งหมดยังได้ถูกบันทึกเป็นวิดิโอไว้ด้วยเพื่อนำไปจัดแสดงต่อในแกลเลอรี Knowles ไม่ได้ทำการทดสอบเพียงครั้งเดียว เพราะนอกจากปล่อยให้ต้นไม้ระบายความนัยผ่านปลายปากกาที่ผูกไว้จำนวน 50 ด้ามแล้ว เขายังทำ Performance Art รูปแบบเดียวกันนี้ในสถานที่และจำนวนปากกาที่ต่างกัน มีทั้ง 50 ด้าม 100 ด้าม และ 4 ด้าม ขีดเขียนลงบนเฟรมวาดภาพธรรมดา บนแผ่นใยไม้อัดขนาดใหญ่เส้นผ่าศูนย์กลาง 5.1 เมตร และรวมไปถึงบนเฟรมภาพที่มีขาตั้ง แน่นอนว่าผลลัพธ์ที่เกิดขึ้นจากการปล่อยให้ธรรมชาติเป็นผู้ออกแบบ ภายใต้ปัจจัยแวดล้อมที่ต่างกัน คือผลลัพธ์ที่ไม่มีถูกผิด มันคือลักษณะเฉพาะที่แม้คำตอบจากสิบกิ่งก็จะไม่มีวันเหมือนกัน
ว่าไปก็อยากรู้เหมือนกันว่า หากเสียงจากปลายกิ่งของผืนป่าในบ้านเราได้มีโอกาสขีดเขียนแสดงความนัยบ้าง 33 เปอเซ็นต์ของผืนป่าที่เหลืออยู่จะลากเส้นยึกยือตามจังหวะของการสะอื้นครวญคราง เพื่อบอกกับเราไหมว่า “เธออยู่ได้ก็เพราะพวกฉันไม่ใช่เหรอ? แล้วจะฆ่าฉันทำไม? ถ้าฉันตาย…เธอก็ต้องตาย”
อ้างอิง: Tim Knowles
