เมื่อกล่าวถึงสมุนไพรไทย คงมีน้อยคนที่จะไม่รู้จักชื่อของ ‘อภัยภูเบศร ซึ่งเดิมคือโรงพยาบาลรักษาแผนไทยที่มีมาตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 6 แต่เดิมทีนั้น เป็นอาคารตอนรับพระพุทธเจ้าหลวงสำหรับเสร็จประภาสเมืองปราจีน ต่อมาถูกบริคจาคให้เป็นพื้นที่ทำคุณประโยชน์ต่อแผ่นดิน ด้วยการแปลงเป็นโรงพระยาบาลสำหรับประชาชน ชื่อว่า ‘โรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร’ ซึ่งเน้นความรู้สมุนไพรไทย ยาแผนโบราณสูตรดั้งเดิมในการรักษา และเป็นแหล่งสะสมความรู้ภูมิปัญญาของไทยมายาวนาน
จากความเชี่ยวชาญชำนาญทางสมุนไพรและการแพทย์แผนไทย ปัจุบันได้กลายเป็น มูลนิธิโรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร เป็นองกรณ์เพื่อประโยชน์ส่วนรวม ได้มีการปรับปรุงตัวอาคารโรงพยาบาลเดิม เป็นทั้งศูนย์รักษา จำหน่ายยาสมุนไพร และพิพิธภัณฑ์ ศูนย์แสดงความรู้ยาแผนโบราณ มีทั้งเครื่องมือแพทย์สมัยเก่าแก่ ตำราใบข่อย ใบลาน หรือแม้แต่ตัวอย่างยาตำหรับโบราณแสดงและให้ข้อมูลความรู้ ถือเป็นศูนย์สมุนไพรครบวงจร มรดกชาติเลยก็ว่าได้
มากไปกว่านั้น ในส่วนที่ผลิตยาสมุนไพรไทยสำเร็จรูป จัดจำหน่ายทั้งในประเทศและต่างประเทศ ได้มีการจัดบริหารส่วนท้องถิ่น ให้มีรูปแบบที่เอื้อเฟื้อต่อชุมชน ด้วยการส่งเสริมให้ชาวบ้าน ชาวสวน สามารถเข้าร่วมโครงการปลูกสมุนไพรและขายผลผลิตให้กับมูลนิธิได้ โดยการกำหนดจัดตั้งเป็นกลุ่ม และทำตามเงื่อนไขมาตรฐานการปลูกแบบอินทรย์ที่สามารถตรวจสอบสภาพแวดล้อมของการปลูกได้เป็นระยะ เพื่อการควมคุมคุณภาพ ทั้งยังมีการใช้ระบบสัญญารับซื้อล่วงหน้า ให้ราคาผลผลิตที่เป็นธรรม เพิ่มความมั่นคงทางอาชีพกับชุมชนท้องถิ่น และได้วัตถุดิบที่เป็นธรรมชาติ คุณภาพได้มาตรฐานอีกด้วย
หลังจากที่มีการรับซื้อสมุนไพรจากกลุ่มที่เข้าร่วมโครงการ ก็นำมาแปรรูปเพื่อจำหน่าย และรายได้จากการผลิตและจำหน่าย ก็จะถูกนำกลับมาสนับสนุนค่าใช้จ่ายของโรงพยาบาล และส่วนอื่นๆ ของมูลนิธิฯ เพื่อเผยแพร่ความรู้ด้านสมุนไพรให้ประชาชนต่อไปอีก เป็นตัวอย่างวงจรการบริหารที่เกื้อกูลซึ่งกันและกัน ทั้งยังรักษาและสืบสารมรดกภูมิปัญญาความรู้ไทยให้อยู่คู่สังคมปัจจุบันไปได้อีกยาวนาน
[youtube url=”http://youtu.be/3gJhDgnDY4M” width=”600″ height=”350″]
อ้างอิง: AbhaiHerb
