ร่วมก่อรั้วมนุษย์ล้อมรอบ ‘อ่าวทองคำ’ ปกป้องที่ทำกินชาวนครฯ

‘อ่าวทองคำ’ คือแหล่งอาหารทะเลคุณภาพดีของชาวนครศรีธรรมราช ที่อำเภอท่าศาลา จังหวัดนครศรีธรรมราช เรียกได้ว่าเป็นแหล่งขุมทรัพย์ใต้ท้องทะเลไทยที่เต็มไปด้วยความอุดมสมบูรณ์จากสันดอนใต้ผิวน้ำ เปรียบได้กับทองคำที่มีชีวิตให้คนแถบท่าศาลาทำอาชีพประมงมาจากรุ่นสู่รุ่น

ในวันนี้อาจมาถึงจุดที่ต้องกังวลใจ เมื่อมีบริษัทพลังงานยักษ์ใหญ่ต่างชาติต้องการใช้พื้นที่นี้สร้างประโยชน์ทางธุรกิจ เพื่อแสวงหา ‘ทองคำ’ บางอย่างจากพื้นที่แห่งนี้เช่นเดียวกัน โดยมีการปล่อยข่าวว่าทะเลบริเวณนี้เป็นทะเลร้าง เสื่อมโทรมไม่มีปลา แต่ความจริงก็ปรากฏตามหน้าข่าว ที่ชาวบ้านรวมตัวกันเรียกร้องและพิสูจน์ให้เห็นความอุดมสมบูรณ์ของบริเวณนี้ ท่ามกลางความเคลือบแคลงต่อหน่วยงานที่เกี่ยวข้องโดยตรงในการอนุญาตให้บริษัทนี้ดำเนินการต่อไป

อย่างที่เรารู้กันว่าระบบนิเวศนั้นมีความเปราะบางมาก การอ้าแขนรับสิ่งแปลกปลอมสิ่งหนึ่งเข้ามาย่อมส่งผลต่ออีกหลายๆ สิ่ง ไม่ใช่แค่พื้นที่ทำกิน แต่รวมถึงวิถีชีวิต จิตใจของชุมชน แล้ววันหนึ่งอาจจะลามมาสู่ตัวเราที่วันนี้ยังนั่งอยู่เฉยๆ หน้าจอคอมพ์โดยไม่สนใจอะไร วันหนึ่งเราอาจจะพบว่าอาหารทะเลมีราคาแพงขึ้น หรือมีให้ทานแต่เต็มไปด้วยสิ่งแปลกปลอม เหตุการณ์เหล่านี้ เมื่อถูกขยายผลออกไปให้ประชาชนทั่วไปรับทราบ กิจกรรมหนึ่งที่พวกเราช่วยกันได้คือ การลงชื่อเพื่อร้องเรียนหรือที่ฝรั่งเรียกกันว่า Petition การช่วยกันร้องเรียนในรูปแบบนี้ถือเป็นเรื่องปกตินิยมที่เราให้การสนับสนุนเรื่องเรียกร้องเรื่องใดเรื่องหนึ่งที่อยากช่วยแก้ไข คล้ายกับการที่มดหลายตัวรวมพลังกันล้มสิ่งที่ใหญ่กว่า มีอำนาจมากกว่า แข็งแรงกว่า

บนโลกออนไลน์การลงชื่อเรียกร้องอาจทำได้มากกว่าลงชื่อเฉยๆ แต่เราสามารถขยายผลบอกต่อชักชวนให้ผู้อื่นได้รับรู้ได้มากขึ้น นอกจากนั้นเรายังสามารถทำในรูปแบบที่ย่อยง่าย เข้าใจง่าย โดยใช้สื่อออนไลน์เข้ามาทำให้เกิดประสบการณ์ร่วม อย่างกรณี ‘อ่าวทองคำ’นี้ มีการใช้เฟสบุ๊คแอพพลิเคชั่นที่ชื่อว่า Human Fence หรือ รั้วมนุษย์ มาทำให้เรามีความรู้สึกอยากมีส่วนร่วมช่วยกันปกป้องอ่าวทองคำนี้ไว้ในรูปแบบที่ทั้งเก๋และน่ารัก

แทนที่จะลงชื่อเฉยๆ โครงการนี้ขอแรงตัวตนในโลกออนไลน์ของเราหนึ่งคนมาเป็นส่วนหนึ่งของรั้ว รั้วที่รวมกับตัวตนของคนที่ไม่รู้จักกันในโลกออนไลน์ มาเป็นรั้วขนาดยาวล้อมรอบพื้นที่อ่าวทองคำ ที่แสดงลงบน Google Map ให้เห็นภาพขนาดของอ่าวได้ง่ายยิ่งขึ้น ส่วนที่ดีที่สุดของแคมเปญนี้คือ การเปรียบเปรยว่าตัวเรานั้นเป็นรั้ว คำว่า ‘รั้ว’ นั้น หากมองในความหมายจริงๆ มีหน้าที่ไว้ล้อมรอบบ้านไม่ให้เกิดภัยอันตราย ให้ทุกคนที่อยู่ในบ้านอยู่กันอย่างผาสุข ไม่ต่างกัน รั้วในที่นี้เรากำลังทำหน้าที่ปกป้องหวงแหนบ้านของเราเองให้พ้นจากการรุกรานของบริษัทต่างชาตินี้ เป็นนัยที่ลึกซึ้งกินใจ

วิธีการเล่นก็ง่ายๆ เพียงเลือกตัวละครที่มีอาชีพหลากหลาย ลงชื่อ และเลือกข้อความที่จะร้องเรียน ตัวของเราจะไปต่อแถวกับคนอื่นในบริเวณที่ขีดเส้นแบ่งรั้วไว้ เมื่อเล่นเสร็จแล้วจะเห็นว่าจะปรากฏพิกัดของจริงที่เข้าไปอยู่ในแผนที่ ไอเดียนี้ไม่ได้ทำกันแค่เล่นๆ แต่สิ่งที่เราทำในออนไลน์จะถูกย้ายไปในโลกความเป็นจริงอีกด้วย ชาวบ้านจะนำชื่อของเราไปสลักอยู่ในทุ่นซึ่งจะนำไปปักหมุดล้อมรอบอ่าวกันอย่างจริงๆ จังๆ ตอกย้ำให้นายทุนเห็นถึงความตั้งใจที่เราพร้อมจะเป็นรั้วแนวหน้า

ลองเล่นจริงได้ที่ http://apps.facebook.com/humanfence แล้วเมื่อเล่นเสร็จ อยากให้ลองคิดดูว่านอกจากรณี ‘อ่าวทองคำ’ นี้แล้ว ยังมีอีกกี่เรื่องที่เราไม่เคยคิดสนใจที่จะล้อมรั้ว ไม่เคยใส่ใจไยดี กี่เรื่องที่เราปล่อยปละละเลย ถึงเวลาแล้วหรือยังที่เราจะถามตัวเองหรือคนรอบข้างให้ได้คิดว่า “วันนี้คุณล้อมรั้วบ้านของเราแล้วหรือยัง”