‘INVISIBLES’ ช่วยด้วย! ต้นไม้หาย – โปรเจ็กต์ชวนปกป้องต้นไม้ของเรา

ภาพต้นไม้ใหญ่อายุุกว่าร้อยปีถูกตัดโค่นเพื่อ ‘ขอคืนพื้นที่’ ไปใช้ปลูกสร้างอาคารใหญ่ ภาพต้นไม้ใหญ่ริมถนนที่มีรูปร่างพิกลพิการรากฐานอ่อนแอจนโค่นล้มได้ง่าย สาเหตุจากได้รับการตัดแต่งดูแลที่ผิดวิธี ไหนจะยอดไม้สูงระเกะระกะพาดสายไฟฟ้า หรือระบบรากลงไปดันพื้นหรือขอบทางเท้า เบียดแทรกอาคารหรือกำแพง อุดตันท่อระบายน้ำ จนสุดท้ายก็ต้องถูกตัดถอนรากถอนโคนเพื่อลดปัญหา

ภาพเหล่านี้กำลังบอกเราว่า—ต้นไม้ใหญ่เป็นอุปสรรคกับการเจริญเติบโตของเมืองใหญ่ใช่หรือไม่?

แล้วการที่ต้นไม้เก่าแก่และพื้นที่สีเขียวในเขตเมืองค่อยๆ ลดน้อยร่อยหรอลงไป กำลังทำให้ชีวิตของเราดีขึ้นหรือแย่ลง? เรื่องนี้กำลังเป็นปัญหาถกเถียงกันในหลายพื้นที่ของเมืองใหญ่—การ ‘กำจัด’ ต้นไม้ไปเพื่อแลกกับสิ่งที่ได้มา นั้น ‘คุ้มค่า’ แล้วหรือ?

‘INVISIBLE’ เป็นโปรเจ็กต์ที่เกิดขึ้นในเมืองมอนทรีออล ประเทศแคนาดา มีเป้าหมายเพื่อสร้างความตระหนักในคุณค่าและประโยชน์ของต้นไม้ในเมืองที่มักจะถูกละเลยความสำคัญ ทีมงานได้ใช้กระดาษพิมพ์ภาพด้วยเทคนิคทรอมพลุยล์ (Trompe-L’oeil) เป็นการสร้างศิลปะลวงตาแบบ 3 มิติขึ้นมาด้วยงานจิตรกรรมแบบสองมิติ โดยนำภาพพิมพ์ไปโอบรอบต้นไม้หลายๆ ต้นทั่วเมือง ในภาพจะแสดงให้เห็นว่าเวลาต้นไม้ถูกตัดไปแล้วจะเป็นอย่างไร เป็นการกระตุ้นให้คนฉุกคิดว่า ถ้าวันหนึ่งต้นไม้นี้ ‘ไม่มีอยู่’ จะเป็นอย่างไร พร้อมกันนั้นก็โน้มน้าวให้ชวนคิดถึงคุณค่าและประโยชน์ของต้นไม้ ด้วยแผ่นข้อความที่มีการใช้คำพูดแทนต้นไม้ว่า “ฉันทำอะไรให้คุณบ้าง” (ยกตัวอย่าง…ฉันช่วยฟอกอากาศให้บริสุทธิ์์, ฉันช่วยไล่กระรอกและนกไม่ให้ไปสร้างรังที่หลังคาบ้านคุณ, ฉันให้ร่มเงาแก่คุณ, ฉันตกแต่งภูมิทัศน์ที่สวยงามให้คุณ, ฉันผลิตออกซิเจนให้คุณ) และลงท้ายด้วยการเปิดประเด็นคำถามให้คนทั่วไปได้เข้ามาเขียนตอบว่า…เราจะช่วยอะไรต้นไม้ได้บ้าง?

โปรเจ็กต์นี้เล่นกับคำว่า Invisible ที่แปลว่า ไม่เห็น/ ไม่ปรากฏ ชวนให้ตีความได้หลายอย่างนะคะ ไม่ว่าจะเป็น การตั้งคำถามว่า ถ้าวันหนึ่งไม่มีต้นไม้ให้เห็นอยู่จะเป็นอย่างไร? รวมทั้งชี้มุมมอง ‘ปัญหาที่เรามองไม่เห็น’ ว่าการที่เรา ‘มองไม่เห็นความสำคัญ’ ของต้นไม้ที่มีอยู่ อาจนำไปสู่การกำจัดต้นไม้เหล่านี้ในที่สุด … จงรักษาสิ่งที่ยังมีอยู่ไว้ให้ดี ก่อนที่จะมานึกเสียดายเมื่อสายไป

อ้างอิง: junk-culture |  facebook.com/invisiblesuqam