สวนสาธารณะขนาดย่อมที่กระจายตัวอยู่ในกรุงเทพมหานคร ไม่ว่าจะเป็นพื้นที่ใต้สะพานข้ามแม่น้ำเจ้าพระยา สวนหย่อมใต้ทางด่วน ดูเหมือนจะมีรูปแบบแพทเทิร์นที่เหมือนกันหมด ไม่ว่าจะเป็นลู่วิ่ง สนามหญ้า พื้นที่เล่นบอล เตะตะกร้อ ตีแบต และอุปกรณ์สำหรับการออกกำลังกาย คำถามที่ตามมาคือ อุปกรณ์ต่างๆ เหล่านั้นเป็นสิ่งที่ชุมชนแต่ละพื้นที่ต้องการเหมือนกันหรือไม่ เพราะพื้นที่แต่ละแห่งต่างมีความหลากหลายของประชากรที่แตกต่างกัน บางแห่งมีผู้สูงวัยอยู่มาก บางพื้นที่อาจมีลูกเด็กเล็กแดงเยอะ และบางครั้งพื้นที่แห่งนั้นมีคนวัยทำงานที่ต้องการพื้นที่พักผ่อนหลังเลิกงาน เมื่อประชากรในแต่ละพื้นที่แตกต่างกัน สวนสาธารณะหรือพื้นที่ส่วนกลางควรคำนึงถึง ‘ผู้ใช้เป็นศูนย์กลาง’ เพื่อกระตุ้นให้คนเหล่านั้นเข้ามาใช้พื้นที่ มากกว่า ‘แค่มีสวนสาธารณะ’ หนึ่งแห่งไว้เดินผ่าน
วันนี้ CreativeMOVE ได้พบอีกหนึ่งโครงการที่น่าสนใจกับ ‘ลานกีฬาพัฒน์’ ชุมชนเคหะคลองจั่น ซึ่งเป็นโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ที่ทรงให้ความสำคัญต่อการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ให้มีสุขภาพแข็งแรงและสุขภาพใจที่ดี ความพิเศษของลานกีฬาพัฒน์แห่งนี้คือการเปิดโอกาสรับฟังความต้องการของชาวชุมชนอย่างแท้จริง ทีมงานออกแบบจากอาศรมศิลป์ และบริษัท ฉมาโซเอ็น จำกัด ส่งทีมงานเข้าไปพูดคุยกับชาวชุมชนทุกเพศวัยก่อนเริ่มต้นสร้างโจทย์เพื่อใช้ในการออกแบบ พร้อมกระตุ้นให้ชาวชุมชนได้มีส่วนร่วมในการตกแต่งพื้นที่ด้วย เช่น การร่วมกันทาสีสนามเด็กเล่นเป็นเกมส์ต่างๆ สร้างความผูกพันเชื่อมต่อระหว่างชุมชนกับลานกีฬามากขึ้น กระบวนการการนี้นอกจากจะทำให้เกิดลานกีฬาที่ตอบสนองไลฟ์สไตล์ของชาวชุมชนได้อย่างเต็มร้อยแล้ว ยังทำให้ทุกคนรู้สึกภูมิใจที่ได้มีส่วนร่วมในการเป็นเจ้าของลานกีฬาอย่างแท้จริง พื้นที่ประมาณ 7 ไร่แห่งนี้ประกอบไปด้วย สนามกีฬา สนามเด็กเล่น ลานผู้สูงอายุ พื้นที่นั่งพักผ่อนหย่อนใจ รวมไปถึงพื้นที่อเนกประสงค์สำหรับให้ชาวชุมชนจัดกิจกรรมสันทนาการต่างๆ เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตของชาวชุมชน
อีกหนึ่งแนวคิดการพัฒนาพื้นที่สาธารณะที่แสดงให้เห็นว่า กระบวนการมีส่วนร่วมทำให้เกิดพื้นที่ที่เป็นประโยชน์ต่อชาวชุมชนมากกว่าการนำแพทเทิร์นสวนสาธารณะแบบเดิมๆ ไปจับวางใส่บนพื้นที่ว่างเปล่า เมื่อชาวชุมชนรู้สึกถึงความภาคภูมิแล้ว สิ่งที่ตามมาคือ ชาวชุมชนทุกคนจะร่วมกันดูแลและใช้สถานที่อย่างเต็มประสิทธิภาพ จากลานกีฬาที่ดูเหมือนจะธรรมดาๆ กลายเป็นศูนย์กลางการสร้างความสัมพันธ์ระหว่างคนในพื้นที่ด้วย
[youtube url=”http://www.youtube.com/watch?v=Cyoiu8Az9Ec” width=”600″ height=”350″]
อ้างอิง : Klongjun Stadium on Facebook, ลานกีฬาพัฒน์ ใน Thai Health
