ดีไซน์รวบยอด: เก็บ+ขนย้าย+บำบัดน้ำ สำหรับพื้นที่ขาดแคลนน้ำสะอาด

ในแต่ละปี มีประชากรราว 2 ล้านคนเสียชีวิตด้วยโรคที่เกิดจากการขาดแคลนน้ำดื่มสะอาด ขณะที่ประชากรอีก 2,400 ล้านคนทั่วโลกขาดแคลนน้ำเพื่ออุปโภคบริโภคที่เพียงพอต่อความจำเป็น มีองค์กรจำนวนไม่น้อยพยายามคิดหาวิธีการแก้ปัญหาที่เกิดขึ้น ตั้งแต่การออกแบบ Hippo Water Roller เพื่อนำไปช่วยให้คนในพื้นที่ขาดแคลนน้ำไม่จำเป็นต้องแบกถังน้ำขนาด 20 ลิตรเอาไว้บนบ่าเป็นระยะทางยาวๆ อีกต่อไป แต่สามารถขนถ่ายน้ำสะอาดเพื่ออุปโภคบริโภคได้ด้วยการเปลี่ยนถังน้ำขนาด 90 ลิตรให้กลายเป็นล้อหมุนเพื่อเข็นไปกับพื้นดิน เลยไปจนถึงการคิดค้นวิธี Solar Water Disinfection (SODIS) ซึ่งเป็นเป็นวิธีการฆ่าเชื้อโรคในน้ำโดยใช้แสงแดดและขวดพลาสติกโพลีเอทาลีนที่ไม่มีค่าใช้จ่ายในการบำบัดน้ำ

สิ่งที่เกิดขึ้นเป็นนำไปสู่การพัฒนาโครงการชื่อ Solar Water Disinfecting Tarpaulin (SWDT) ที่มี Eric Olsen จาก Superficial Studio ในซานฟราซิสโกเป็นหัวหอกสำคัญ ถ้าจะพูดให้เห็นภาพง่ายๆ SWDT ก็คือ การประกอบร่างระหว่าง Hippo Water Roller กับ SODIS เข้าด้วยกันนั่นแหละ โดยหน้าที่ของเจ้า SWDT คือ ‘เก็บ ขนย้าย และทำน้ำให้สะอาด’ แบบจุดเดียวเบ็ดเสร็จ กลไกการทำงานของ SWDT ได้แรงบันดาลใจมาจากวิธีการดำรงชีวิตของพืชตระกูลกระบองเพชรที่มันจะเก็บน้ำไว้ในลำต้นจำนวนมากสำหรับใช้ตลอดระยะเวลาแห้งแล้งที่ยาวนาน SWDT ถูกออกแบบให้สามารถจุน้ำได้ราว 20 ลิตร โดยรูปทรงพลีทแบบนี้ นอกจากจะทำให้มันสามารถพับ หรือพาดบ่าเพื่อให้ง่ายต่อการพกพาและขนย้ายน้ำจากที่หนึ่งไปอีกที่หนึ่งแล้ว มันยังเอื้อต่อการนำไปใช้งานในลักษณะพื้นที่ที่แตกต่างกันได้ด้วย ทั้งการวางไปกับพื้นดิน การใช้ปูบนหลังคา ไปจนถึง การแขวนห้อยอยู่ในอากาศ และด้วยความตั้งใจของ Olsen ที่อยากทำให้ SWDT พกพาได้ง่ายที่สุด ตัวโครงสร้างจึงทำขึ้นจากวัสดุที่มีน้ำหนักเบา อย่างโพลีเอทาลีนไซเคิลในส่วนพื้นผิวด้านบน และไนล่อนในส่วนฐาน ซึ่งเมื่อวัสดุทั้งสองชนิดนี้มารวมกัน โครงสร้างของ SWDT จึงมีความยืดหยุ่น แต่แข็งแรงและทนทานในเวลาเดียวกัน และเมื่อน้ำถูกกักเก็บไว้ภายใน SWDT มากพอ สิ่งต่อมา คือ การทำน้ำให้สะอาดสำหรับการใช้ในครัวเรือน Olsen เลือกวิธีการบำบัดน้ำเสียแบบ Passive Solar Radiation ที่รังสีดวงอาทิตย์ถูกนำมาใช้ในการฆ่าเชื้อจุลินทรีย์ที่ปนเปื้อนมากับน้ำ โดยในวันที่แดดจัด กระบวนการดังกล่าวจะใช้เวลาทั้งหมด 5 ชั่วโมงในการทำน้ำให้สะอาด

จนถึงตอนนี้ สิ่งที่น่าเป็นห่วง คือ คนในโลกกำลังถูกทำให้เข้าใจว่า เรากำลังอยู่ท่ามกลาง ‘วิกฤต’ เพราะโลกกำลังอยู่ในสภาวะขาดแคลนน้ำ ทว่า…ปัญหาที่แท้จริงคือการจัดการน้ำที่ผิดพลาดต่างหาก และแม้ SWDT จะไม่ใช่โครงการที่เกิดขึ้นเพื่อมาแก้ปัญหาที่ต้นเหตุ แต่อย่างน้อยโปรเจ็กต์เล็กๆ ที่เกิดขึ้นแสดงให้เห็นชัดเจนถึงความพยายามนำงานออกแบบมาช่วยบรรเทาปัญหาและสร้างคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นให้กับคนอีกซีกโลก ซึ่งอาจจะไปกระตุ้นให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในสเกลที่ใหญ่ขึ้นก็เป็นได้

 

Hippo Water Roller

อ้างอิง: Superficial Studio, Hippo Water Roller Project