VIP Chinese Chess หมากรุกจีนเพื่อคนตาบอด(และตาดี)

Michael Siu และทีมออกแบบของเขาจาก Public Design Lab ภายใน Hong Kong Polytechnic University เริ่มต้นวิจัยและพัฒนาผลิตภัณฑ์สำหรับคนพิการมาตั้งแต่ปี 2000 หนึ่งในงานวิจัยสำคัญของทีมออกแบบชุดนี้ คือ โครงการ VIP (Visually Impaired People) Chinese Chess หรือเกมหมากรุกที่ออกแบบมาสำหรับผู้ที่มีปัญหาทางสายตาโดยเฉพาะ พวกเขาทำงานร่วมกับ Hong Kong Blind Union เพื่อวิเคราะห์การรับรู้ที่ต่างออกไป ด้วยการเข้าไปสังเกตพฤติกรรมของผู้มีปัญหาทางสายตาขณะเล่นหมากรุก โดยเฉพาะอย่างยิ่ง วิธีที่พวกเขาสื่อสารระหว่างกันผ่านการขยับของนิ้ว มือ และร่างกาย เพื่อทำความเข้าใจความต้องการและสิ่งที่พวกเขาคาดหวัง จากนั้นจึงนำข้อมูลที่ได้ไปพัฒนาต่อจนกระทั่ง จนกระทั่ง VIP Chinese Chess ชุดนี้เสร็จสมบูรณ์ขึ้นในปี 2008

ความพิเศษของหมากรุกชุดนี้ไม่เพียงแต่จะออกแบบมาให้ผู้พิการทางสายตาที่มาจากต่างภาษาและวัฒนธรรมสามารถเล่นเกมเก่าแก่ที่ว่านี้ด้วยกันได้แล้ว VIP Chinese Chess ยังใช้เล่นร่วมกับคนสายตาปกติได้ด้วย ในชุดจะประกอบไปด้วย Packing Box ที่หยิบเอาแม่เหล็กมาเป็นองค์ประกอบหลักเพื่อยึดให้แผ่นกระดานและตัวหมากไม่เคลื่อนที่สำหรับการพกพาไปตามที่ต่างๆ ขณะที่แผ่นกระดานทำขึ้นจากพีวีซีซึ่งมีน้ำหนักเบา พับได้ และง่ายต่อการรักษาความสะอาด โดยทีมออกแบบได้สร้างสัญลักษณ์ต่างๆ บนแผ่นกระดานเพื่อให้คนตาบอดสามารถสัมผัสและเดินหมากได้ตามกติกาที่กำหนดได้อย่างแม่นยำ รวมไปถึงการระบุตัวหมากแต่ละตัวด้วยอักษรจีน (สำหรับคนสายตาปกติ) ควบคู่ไปกับสัญลักษณ์ที่ถูกสร้างขึ้นสำหรับคนตาบอดโดยเฉพาะ ซึ่งก็คือการเลือกใช้จุดแทนอักษร Braille ที่มักสร้างความสับสนให้กับผู้เล่น โดยหมากแต่ละตัวจะมีจำนวนจุดที่แตกต่างกัน เช่น King มี 6 จุด Horse มี 2 จุด Rook มี 1 จุด และตัวเบี้ยจะเป็นเพียงตัวหมากที่มีพื้นผิวเรียบๆ

นอกจากนี้ ทีมออกแบบยังแยกฝ่ายแดงให้ออกจากฝ่ายน้ำเงินด้วยการนำลวดลายคลื่นมาใช้บริเวณขอบของตัวหมากด้วย ซึ่งวิธีการดังกล่าว ทำให้ผู้ที่มีปัญหาทางสายตาสามารถแยกแยะความแตกต่างของหมากแต่ละตัว และช่วยให้การอ่านหมากและเคลื่อนย้ายหมากแต่ละตัวได้ดีมากขึ้น VIP Chinese Chess ยังได้รับการสนับสนุนอย่างเต็มที่จาก China Administration of Sports for Persons with Disabilities และ China Association of the Blind ในการผลักดันให้หมากรุกชุดดังกล่าวเป็นอุปกรณ์มาตรฐานสำหรับการแข่งขันหมากรุกนานาชาติสำหรับคนตาบอดซึ่งสำเร็จเป็นที่เรียบร้อยตั้งแต่ปีก่อน

แม้เป้าหมายสูงสุดของ Siu และทีมออกแบบของเขาในการลดช่องว่างและขจัดความเพิกเฉยของสังคมที่มีต่อคนพิการจะไม่ได้โรยด้วยกลีบกุหลาบ และยังคงต้องใช้เวลากว่าอีกมากพอดูกว่าที่เป้าหมายนั้นจะเสร็จสมบูรณ์ แต่ความพยายามกว่าสิบปีในการพัฒนาผลิตภัณฑ์ให้กับคนกลุ่มนี้ก็พิสูจน์ให้เห็นถึงความพยายามและการต่อสู้ของเขาจนกระทั่งสังคมเริ่มหันมามองบ้างแล้ว หลังจากที่เรามีโอกาสได้เข้าไปทำความรู้จักและรับรู้ความเป็นไปของโครงการนี้ เรานับถือทัศนคติในการทำงาน Siu และทีมงานของเขาอยู่เรื่องหนึ่ง พวกเขาคดเสมอว่า คนพิการ ไม่ใช่กลุ่มคนที่มีปัญหา แต่พวกเขาเป็นเพียงกลุ่มคนที่มีความต้องการแตกต่าง ซึ่ง Siu ก็ทำให้เราเห็นแล้วว่าความแตกต่างที่เกิดขึ้นมันช่างพิเศษจริงๆ

[youtube url=”http://www.youtube.com/watch?v=zbCmwLte_5g” width=”600″ height=”338″]

 

อ้างอิง : The Hong Kong Polytechnic University School of Design