โครงการ Children Mind (ศิลปะสัมผัสหัวใจ) คือโรงเรียนศิลปะสัญจรที่นำกระบวนการทางจิตวิทยาร่วมกับเทคนิคการสอนศิลปะมาจัดเป็นเวิร์คช็อป โดยมุ่งสอดแทรกบทเรียนเพื่อบำบัดความคิดจิตใจให้กับเด็กกลุ่มต่างๆ โดยเฉพาะเด็กที่มีปัญหา เช่น เด็กในสามจังหวัดชายแดนภาคใต้ เด็กเร่ร่อนหัวลำโพง (ทำงานร่วมกับกลุ่มฮับและมูลนิธิเพื่อการพัฒนาเด็ก) กลุ่มแรงงานเด็กไร้สัญชาติ (โดยเฉพาะเด็กกะเหรี่ยงและกัมพูชาที่ติดตามพ่อแม่เข้ามาทำงานหรือเกิดอยู่ในเมืองไทย) เป็นต้น
“เราสอนเทคนิคศิลปะทั่วไปให้เด็กๆ วาดภาพกับระบายสีเล่าเรื่องราว แล้วก็จะแทรกบทเรียนที่เป็นศิลปะบำบัดเข้าไปโดยที่เขาเองจะไม่รู้ว่านี่เป็นศิลปะบำบัด” นิภาภรณ์ แสงสว่าง นักจิตวิทยาผู้ก่อตั้งโครงการ เล่าถึงลักษณะการทำงาน “เราเป็นโรงเรียนเคลื่อนที่ ไม่ได้จัดตั้งเป็นพื้นที่รองรับเด็กเข้ามาเพราะว่าเด็กกลุ่มที่เราทำงานด้วยจะเป็นเด็กกลุ่มพิเศษที่เขาจะมีลักษณะเฉพาะของพวกเขา เขาไม่สามารถเดินเข้ามาหาเราได้ แต่เราจะต้องเดินเข้าไปยังพื้นที่ที่เขาอยู่ ซึ่งส่วนใหญ่เราก็จะทำงานร่วมกับเครือข่ายอื่นๆ”
นิภาภรณ์เชื่อว่า การทำงานศิลปะจะเป็นเครื่องมือหนึ่งที่สามารถฟื้นฟูเยียวยาสภาพจิตใจของเด็กได้ เพราะความซึมเศร้าที่เก็บอยู่ภายในจิตใจของเด็กนั้นมักไม่ปรากฏออกมาให้เห็น เราอาจจะไม่รู้ว่าเด็กกำลังมีความเครียด ฉะนั้น ภาพวาดจะช่วยสะท้อนออกมาให้เห็นถึงความเครียดภายในจิตใจได้ผ่านทางสีหรือเนื้อหาของภาพ “พวกหัวข้อที่เราให้เขาทำมันก็จะเป็นส่วนกระตุ้นให้เขากลับไปนึกย้อนถึงเรื่องราวที่มันผ่านมาในชีวิตหรือว่าสิ่งที่มันเป็นปมในใจ ซึ่งเราก็จะไม่บอกว่ามันเป็นปมของเขา”
นอกจากนี้ ผลงานศิลปะที่เด็กๆ ทำยังถูกต่อยอดนำไปพัฒนาเป็นสินค้าเพื่อกลับคืนเป็นเงินให้กับตัวเด็กและเป็นเงินทุนให้โครงการนำไปหมุนเวียนทำงานต่อไป กลายเป็นชิ้นงานศิลปะที่สร้างรายได้ ส่งผลให้เด็กลดชั่วโมงการทำงานน้อยลง จากที่ต้องใช้เวลาไปทำงาน เช่น ไปขอทานทุกวัน ก็เอาเวลามาวาดรูป ฉะนั้น เด็กก็จะปลอดภัยมากขึ้น คุณภาพชีวิตก็ดีขึ้น และส่งผลดีต่อครอบครัวของเด็กต่อไปอีก
“จุดประสงค์สูงสุดของ Children Mind คือเราอยากสร้างศิลปินเด็กชายขอบขึ้นมาสักกลุ่มหนึ่ง เพื่อจะบอกว่า มันไม่ต้องผ่านโรงเรียนศิลปะก็ได้…เด็กพวกนี้มีพรสวรรค์ที่จะพัฒนาให้เขาเป็นศิลปินได้…เราอยากให้สังคมเห็นศักยภาพของเด็กกลุ่มนี้… คุณไม่ต้องสงสารเขาก็ได้ แต่คุณต้องยอมรับในศักยภาพที่เขามี”
[youtube url=”http://youtu.be/_6xIbNVjMgo” width=”600″ height=”338″]
นิภาภรณ์ แสงสว่าง ผู้ก่อตั้ง Children Mind
กลุ่มเด็กจากโรงเรียนวัดท่าสะท้อน จังหวัดนครศรีธรรมราช
ศิลปินน้อยกำลังร่วมกิจกรรมวาดรูประบายสีกับเวิร์คช็อปของ Children Mind
ฮง เด็กชายชาวเขมรวัย 14 ปีจากชุมชนเปรมฤทัย สำโรง สมุทรปราการ
เยาวชนในโครงการของ Children Mind และผลิตภัณฑ์เสื้อยืดผลงานของเด็กๆ
แผนผังการทำงานของ Children Mind
อ้างอิง: Children Mind
